Cała prawda o barterze
Oznaczanie barteru
Treści tworzone w ramach barteru zawsze są treściami reklamowymi. To znaczy, że twórca powinien je wyraźnie oznaczyć – tak samo jak płatną współpracę. Ukrycie faktu, że dany produkt został przekazany w zamian za publikację, to nie tylko ryzyko zarzutu „ukrytej reklamy”, ale i wpadka wizerunkowa, której lepiej uniknąć.
Kluczem jest umowa. Jeżeli pisemnie lub słownie ustalono, że po otrzymaniu produktu twórca zarekomenduje go na swoim kanale — to podstawa do uznania współpracy za barter. Jeżeli jednak twórca otrzymuje produkt bez wcześniejszego porozumienia, w tej sytuacji można mówić o prezencie, którego oznaczanie również podlega określonym zasadom.
Oznaczenie barteru powinno być czytelne, zrozumiałe i jednoznaczne dla każdego odbiorcy, np. „współpraca reklamowa z [marka]” albo „materiał zawiera barterową współpracę z [marka]” oraz #reklama. Ukrywanie barteru pod płaszczykiem „prywatnej rekomendacji” może być potraktowane jako nieuczciwa praktyka rynkowa i podważyć wiarygodność twórcy.
UOKiK rekomenduje dwupoziomowe oznaczenie materiałów – z wykorzystaniem zarówno dostępnych funkcji danej platformy, jak i dodatkowego oznaczenia we własnym zakresie (np. w opisie, na zdjęciu lub filmie, bądź w narracji materiału).
Jak oznaczać barter?
- Używaj jednoznacznych określeń – np. „Współpraca reklamowa z [marka]”, „Materiał powstał we współpracy barterowej z [marka]”.
- Wskaż promowaną markę.
- Umieść oznaczenie w widocznym miejscu – na początku opisu posta, w pierwszych sekundach filmu lub wyraźnie na stories.
- Oznaczaj materiały dwupoziomowo – z wykorzystaniem dostępnych funkcji platformy, jak i dodatkowego oznaczenia we własnym zakresie.
- Pokaż to w treści, a nie tylko w hasztagach – samo #współpraca czy #reklama na końcu opisu to za mało.
- Taguj markę, ale nie ograniczaj się do tego – oznaczenie profilu brandu to dodatek, nie główna forma ujawnienia współpracy.
- Unikaj mylących zwrotów – np. „prezent od marki”, „dostałem od…”, „zostałam zaproszona…” sugeruje nieumówiony wcześniej gratis czy prezent, a nie ustalone świadczenie reklamowe.
- Bądź spójny – stosuj te same zasady na wszystkich kanałach (Instagram, YouTube, TikTok, blog).
Jak nie oznaczać barteru?
- „Prezent od [marka]” – sugeruje gratis, a nie ustaloną współpracę.
- „Dostałem od…” / „Przyszła paczka od…” – wskazuje na upominek, nie reklamę.
- Samo oznaczenie profilu marki, bez wyjaśnienia, że to współpraca.
- Hashtag umieszczony na końcu opisu, gdzie użytkownik może go nie zauważyć.
- Ukrywanie oznaczenia w gąszczu innych hashtagów/elementów.
- Brak oznaczenia w treści stories/wideo (np. mówienie o produkcie, ale bez informacji o barterze).
- Oznaczanie tylko w opisie filmu, a nie w samym materiale (np. na YouTube).
- Oznaczenie w języku innym niż polski.
- Oznaczenie w formie skrótowej np. “promo: lub “spons”.
- Oznaczenie w formie niejednoznacznej – nie wskazującej na fakt otrzymania korzyści przez twórcę.
Rozliczanie barteru
Barter to transakcja, w której obie strony świadczą coś sobie nawzajem – dlatego w rozliczeniach przyjmuje się zasadę „faktura za fakturę”. Marka przekazuje produkt lub usługę i wystawia fakturę na jego wartość. Z kolei influencer świadczy usługę reklamową i również wystawia fakturę – na kwotę równą wartości tego, co otrzymał.
W praktyce pieniądze nie przepływają, ale w dokumentach księgowych pojawiają się dwie faktury, które wzajemnie się kompensują. Dzięki temu obie strony mają prawidłowo udokumentowaną transakcję, unikają problemów z urzędem skarbowym i mogą spokojnie wykazać barter w rozliczeniach podatkowych.
Nie bój się barteru — po prostu nawiązuj go z głową!
Barter może być świetnym sposobem na start współpracy z markami i budowanie portfolio – pod warunkiem, że jest dobrze oznaczony i prawidłowo rozliczony. Dzięki niemu twórca zyskuje nie tylko produkt, ale też doświadczenie i szansę na dalsze, płatne kampanie. Klucz to przejrzyste zasady i brak nieporozumień.
W przypadku wątpliwości — wchodzimy my. Pomagamy przygotować umowę, doradzamy jak rozliczyć wymianę i dbamy, żeby Twoja współpraca była zgodna z prawem i bezpieczna.
Skontaktuj się z nami!
Mogą Cię zainteresować
Prawo do latania – drony a przepisy
Filmowanie z lotu ptaka stało się nieodłącznym elementem pracy twórców internetowych i fotografów. Ujęcia dronem z wesel, koncertów czy podróży przyciągają widzów i sponsorów — i nie ma się czemu dziwić, efekty bywają powalające! Niestety, niewielu twórców zdaje sobie jednak sprawę z tego, że korzystanie z dronów w Polsce jest ściśle regulowane i może prowadzić do dotkliwych sankcji.
Urbex – przygoda, która może kosztować więcej niż dreszczyk emocji
Urbex, czyli eksploracja opuszczonych miejsc, od jakiegoś czasu stała się popularnym motywem nagrań i zdjęć publikowanych w sieci. Nocne wejścia do dawnych fabryk, nieczynnych szpitali czy opuszczonych domów przyciągają influencerów i widzów spragnionych mocnych wrażeń. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że taka aktywność – poza ryzykiem fizycznym – niesie też poważne konsekwencje prawne.
Konkurs, który wymknął się spod kontroli. Jak można było tego uniknąć?
Influencerzy uwielbiają robić konkursy. Dla ich społeczności to świetna okazja na zdobycie biletu na koncert, meeta czy koszulki z limitowanej kolekcji. Dla nich samych – sprawdzone narzędzie do zwiększenia zasięgów i zaangażowania. Problem pojawia się wtedy, gdy konkurs startuje… bez regulaminu.
Dokładnie to przydarzyło się reprezentowanym przez nas klientom, znanym internetowym twórcom.
Nie wszystko, co nagrasz, nadaje się do sieci
Live, kamera, akcja!
A potem — wezwanie z prokuratury. Brzmi absurdalnie? A jednak.
Twórcy internetowi często działają dynamicznie. Ale dynamika nie zwalnia z odpowiedzialności. Szczególnie gdy w grę wchodzą służby mundurowe, zdrowie uczestników lub kontrowersyjny odbiór społeczny.